موسیقی بی کلام سه تار Setar

سه تار

از دیگر سازهای معروف و پرکاربرد ایرانی، ساز سه تار (Setar) است. این ساز در دسته سازهای زهی و مضرابی (زهی زخمه ای) قرار دارد. جنس بدنه اصلی از چوب درخت گردو و یا درخت توت می‌باشد. سه‌تار دارای 4 سیم از جنس فولاد و روکش برنجی است. شباهت این ساز با تار و دیگر سازهای این خانواده همچون دوتار یا تنبور زیاد است. تفاوت اصلی سه تار با تار در تعداد سیم‌ها و تعداد کاسه‌های چوبی است.

نسخه‌های اولیه سه تار در قرن 12 هجری قمری در ایران ابداع شدند. سه‌تار در ابتدا دارای 3 سیم بود ولی بعدها و با گذشت زمان، تعداد سیم‌ها به 4 عدد رسید. سیم اضافی چهارم با فاصله خیلی کمی به سیم سوم قرار می‌گیرد و معمولاً این دو سیم با یکدیگر نواخته می‌شوند تا صدای بم‌تری ایجاد کنند.

ساز سه‌تار نیز مثل تار به خاطر نزدیکی سیم‌هایش به یکدیگر حتماً باید باید با یک مضراب (زخمه) نواخته شود. حجم صدای سه‌تار نسبت به دیگر سازهای هم‌خانواده‌اش کمتر است و در مجموع صدایی ظریف تولید می‌کند.

ساز دیگری با نام سی‌تار (Sitar) وجود دارد که با الگوبرداری از سه‌تار ایرانی توسط هندی‌ها تولید شده است. شباهت ظاهری و عملکرد سی‌تار با سه‌تار بسیار زیاد است. این شباهت زیاد که حتی در نام‌گذاری این ساز هم اعمال شده است باعث شده تا در نقاط دیگر دنیا، مردم عادی متوجه تفاوت این ساز با ساز اصیل سه‌تار ایرانی نشوند.

موسیقی بی کلام سه تار جزو زیباترین و تأثیرگذارترین آهنگ‌های بی کلام به ویژه در موسیقی‌های سنتی ایرانی است که طرفداران بسیاری دارد. از مشاهیر معروف نوازندگی با سه تار می‌توان به اساتیدی همچون زنده یاد احمد عبادی و زنده یاد محمدرضا لطفی اشاره کرد. با ما در رسانه جاست موزیک همراه باشید تا برترین آثار موسیقی سنتی و کلاسیک ایران را دریافت کنید.