موسیقی باروک: مجموعه بهترین آهنگ ها و مهم ترین آثار Baroque The Essentials

قطعات ضروری یا ملزومات موسیقی باروک (Baroque – The Essentials) مجموعه ای است شامل مهم ترین، برترین و بهترین آثار موسیقی باروک (Baroque) که در سال 2018 توسط دویچه گرامافون (Deutsche Grammophon) نیز منتشر شده است.

این مجموعه ارزشمند و فاخر، شامل 25 قطعه موسیقی کلاسیک و باروک از هنرمندان مختلف این دوره موسیقیایی نظیر باخ (Bach)، ویوالدی (Vivaldi)، هندل (Handel)، آلبینونی (Albinoni) و … میباشد که با کیفیت بالا (Flac و MP3 320kbps) آماده شده است.

علاوه بر این در جاست موزیک، مجموعه های دیگر ملزومات (The Essentials) از هنرمندان دیگر (تحت لیبل دویچه گرامافون) را نیز آماده کرده ایم. و پیشتر مجموعه های دیگری تحت عنوان 100 موسیقی دوره باروک برتر و بهترین آهنگ های آداجیو باروک نیز منتشر شده است.

برای مشاهده جزئیات بیشتر، دانلود و پخش آنلاین در ادامه همراه رسانه موسیقی بی کلام جاست موزیک باشید.

موسیقی دوره باروک Baroque

باروک کلمه‌ ای ایتالیایی و به معنی زمخت و ناهنجار است و از کلمه بارکو در ایتالیایی به معنی مروارید صیقل‌ نیافته گرفته شده‌ است.

این دوره از نظر زمانی بین دوره رنسانس و دوره کلاسیک قرار دارد. این دوره را در موسیقی، به سه دوره آغازین (1600 تا 1640)، میانی (1640 تا 1680) و پایانی (1680 تا 1750) تقسیم می‌ کنند. با این‌ که امروزه آثار دوره پایانی باروک معروف‌ترین آثار این سبک هستند، اما دوره آغازین، با موسیقی‌دانانی چون مونته‌وردی (Monteverdi) یکی از انقلابی‌ترین دوره‌ های تاریخ موسیقی است.

در دوره آغازین، موسیقی بر اساس متن‌ هایی بسیار پرشور و احساس نوشته می‌شد و تعجبی نیست که موسیقی‌دانان ایتالیایی آن زمان، اپرا را به وجود آوردند. در دوره آغازین، آهنگسازان بافت هوموفونیک را بر بافت پلی‌فونیک رنسانس ترجیح دادند. هر چند در دوره پایانی، بار دیگر موسیقی‌دانان به پلی‌فونی بازگشتند. آهنگ‌سازان دوره آغازین، دیسونانس‌ها را با آزادی بیشتری به کار گرفتند. بر تضادهای صوتی نیز تاکید میشد، حال آن‌ که در رنسانس، سازها اگر به کار گرفته می‌شدند، ملودی آوازخوان را مضاعف می‌کردند (مشابه آنچه در اغلب موارد در موسیقی سنتی ایرانی شنیده می‌شود)، اما در دوره آغازین باروک صداهای آوازی با خط‌ هایی ملودیک که ویژه ساز به نگارش درآمده بود، همراهی می‌شد.

در دوره میانی باروک، سبک موسیقایی نویی که از ایتالیا نشات گرفته بود، در تمام کشورهای اروپایی گسترش یافت. مدهای قرون وسطایی یا کلیسایی، اندک اندک جای خود را به گام‌ های ماژور و مینور سپردند. دیگر ویژگی برجسته باروک میانی، اهمیت بی‌سابقه موسیقی‌سازی بود که در این میان، سازهای خانواده ویولن محبوب‌ترین سازها بودند.

در دوره پایانی، بسیاری از جنبه‌ های هارمونی پدید آمد. در این دوره، موسیقی‌سازی اهمیتی هم‌پایه موسیقی‌ آوازی یافت. در این دوره، بار دیگر موسیقی پلی‌فونیک اوج گرفت و آهنگ‌سازی مانند یوهان سباستیان باخ، به اوج استادی در این امر رسیدند.

ویژگی‌های موسیقی باروک

یگانگی حالت

یک قطعه باروک، اغلب فقط بیان‌گر یک حالت است، قطعه‌ای که شاد آغاز می‌شود، تا پایان شاد می‌ماند. آهنگ‌سازان برای تجسم نمودهای احساس، زبانی موسیقایی پدید آوردند. در این زبان ریتم‌ها یا الگوهای ملودیک ویژه‌ای به حالت‌ هایی معین اشاره داشتند. این زبان موسیقایی مشترک، موجب شد که میان آثار موسیقایی دوره پایانی باروک، تشابه و خویشاوندی بیشتر به‌ وجود آید. البته آثار آوازی باروک استثنای مهم این اصل به‌ شمار می‌روند.

ریتم

یگانگی حالت در موسیقی باروک، بیش از هر چیز با پیوستگی و یک‌نواختی ریتم انتقال داده می‌شود. الگوهای ریتمیکی که در آغاز یک قطعه شنیده شده‌ اند، در طی آن تکرار می‌شوند. این پیوستگی و یک‌ نواختی ریتم، فراهم آورنده نیروی پیش‌ برنده‌ ای است که موسیقی را مطیع خود می‌کند (حرکت پیش‌رونده) به ندرت دچار وقفه می‌شود. در موسیقی باروک، تاکید بر ضرب بسیار بیش از اغلب آثار موسیقی رنسانس است.

ملودی

ملودی باروک نیز حسی از پیوستگی و یک‌ نواختی پدید می‌آورد. ملودی آغازین یک قطعه بارها و بارها در آن شنیده می‌شود و حتی آنگاه که به شکلی دگرگون‌ شده نمود می‌یابد باز هم سرشت آن کم و بیش ثابت می‌ماند. در موسیقی باروک، ملودی بی‌ وقفه گسترش پیدا می‌کند، آشکار می‌شود و جنبه‌ های متفاوت آن از یکدیگر متمایز می‌گردد. این حرکت جهت‌دار، اغلب از یک ترتیب دنباله دار ملودیک (سکانس ملودیک) سرچشمه می‌گیرد، که عبارت است از تکرار پیاپی یک ایده موسیقایی در سطوح صوتی زیرتر یا بم تر. بسیاری از ملودی‌ های باروک کیفیت تزیینی دارند و پر هستند از ریزکاری، از این رو به خاطر سپردن آن‌ها آسان نیست.

ملودی باروک بیش از آن که حسی متوازن و متقارن القا کند، حسی از گسترش و پویایی ریتمیک پدید می‌آورد. یک عبارت کوتاه، اغلب با عبارات طولانی که جریان بی‌وقفه ای از نت‌های سریع و چالاک دارد، دنبال می‌شود.

دینامیک پله‌ای

موسیقی باروک، هم‌ گام با پیوستگی ریتم و ملودی از پیوستگی دینامیک (نوانس) نیز برخوردار است. به طوری دیگر، حجم صوتی برای مدتی ثابت نگه داشته می‌شود. تغییر دینامیک، ناگهانی و چنان است که گویی دینامیک از سطحی به سطح دیگر منتقل شده باشد. این تغییر و تبدیل میان قوی و ضعیف، دینامیک پله‌ای نامیده شده‌ است. دگرگونی تدریجی دینامیک که با کرشندو و دکرشندو پدید می‌آید از ویژگیهای شاخص موسیقی باروک نیست. با این همه بی‌ تردید اجرا کنندگان این موسیقی برای دست‌یابی به مقصودهای بیانی، دگرگونی‌ های ظریف و ماهرانه‌ای را در دینامیک پدید می‌آورده‌اند. سازهای شستی‌دار مهم در دوره باروک، ارگ و کلاوسن (هارپسیکورد) بودند که هردو با دینامیک یکنواخت موسیقی آن دوره هم‌ خوانی داشتند. نوازنده ارگ و کلاوسن نمی‌توانست مانند پیانیست امروزی با تغییر فشار انگشت بر شستی‌ها، کرشندو و دکرشندو پدید آورد.

کلاویکورد، سومین ساز شستی‌دار مهم این دوره، گرچه می‌توانست تغییر های تدریجی در دینامیک پدید آورد، اما این تغییرها در محدوده‌ای کوچک در حدود ppp تا mp- ممکن بود.

بافت موسیقی

موسیقی دوره پایانی باروک اغلب بافت پلی‌فونیک دارد، در این موسیقی، دو یا چند خط ملودیک برای جلب توجه شنونده به رقابت می‌پردازند. در این میان خط‌‌های ملودیک سوپرانو و باس به‌طور معمول مهم‌ترین خط‌ها هستند. تقلید میان خط‌های گوناگون ملودیک، یا لایه‌های صوتی سازنده این بافت، بسیار متداول است. گاهی ملودی‌ای که در یک خط شنیده شده، در خط‌های دیگر نیز ظاهر می‌شود. با این همه، تمام آثار موسیقی دوره پایانی باروک پلی‌فونیک نیستند.

بافت یک قطعه به ویژه در موسیقی آوازی که دگرگونی‌های حالت کلام، تضاد موسیقایی را ایجاب می‌کند، ممکن است دچار تغییر شود. نکته دیگر این که آهنگ‌سازان باروک در شیوه پرداختن به بافت موسیقایی با یکدیگر متفاوت بوده‌اند. برای نمونه، باخ تمایل به استفاده مداول از بافت پلی‌فونیک داشت، حال آن که هندل تضاد میان بخش‌های پلی‌فونیک و هوموفونیک را بسیار بیشتر به کار می‌گرفت.

آکوردها و باسو کنتینوئو

آکوردها در دوره باروک اهمیتی فزاینده یافتند. پیش از آن، زیبایی خط‌های ملودیک بیش از آکوردها، که هنگام اجرای هم‌زمان این خط‌های ملودیک پدید می‌آمدند، مورد توجه بود. به تعبیری، آکوردها فقط در حکم محصول جانبی حرکت خط‌های ملودیک بودند. اما در دوره باروک، آکوردها به گونه‌ای مستقل نیز معنا یافتند. از این زمان، آهنگ‌سازان هنگام نگارش خط ملودیک، به آکوردهایی که با آن هماهنگ باشند نیز اندیشیدند. در واقع، آن‌ها گاه ملودی را برای تناسب با توالی‌های آکوردی ویژه‌ای به نگارش درمی‌آوردند. چنین توجه‌ای به آکوردها سبب شد خط ملودیک باس، که مبنای هارمونی بود، اهمیت‌ای تازه بیابد. به این ترتیب، تمام بافت موسیقایی بر خط ملودیک باس متکی شد.

تاکید نو بر آکوردها و خط باس به پیدایش برجسته‌ترین ویژگی موسیقی باروک انجامید و آن نوعی همراهی است که باسو کنتینوئو یا باس شماره‌گذاری شده نامیده می‌شود. این بخش همراهی‌کننده، از یک خط ملودیک باس که عددها (یا نشانه‌هایی) در زیر هر نت آن نوشته شده بود تشکیل می‌یافت، و آن عددها تعیین‌کننده آکوردی بودند که میبایست بر مبنای آن نت ساخته و نواخته شود.

کنتینوئو- اختصار باسوکنتینوئو- به‌طور معمول دست‌کم با دو ساز نواخته می‌شد، یک ساز شستی‌دار مانند ارگ یا کلاوسن به همراهی یک ساز ملودیک بم، مانند ویولن‌سل یا باسون. نوازنده ارگ یا کلاوسن، خط ملودیک باس را که به وسیله ویولن‌سل یا باسون نیز اجرا می‌شد با دست چپ می‌نواخت. این نوازنده با دست راست، به پیروی از آنچه عددهای نوشته‌شده به آن اشاره داشتند، آکوردها یا حتی خطی ملودیک را بداهه‌نوازی می‌کرد.

این عددها، فقط مشخص‌کننده یک آکورد مبنا بودند و شیوه دقیق نواختن را مشخص نمی‌کردند. به این ترتیب، نوازنده در اجرا از آزادی بسیار برخوردار بود.

منبع:ویکیپدیا

برخی از آهنگسازان دوره باروک

• 1653-1713 – Arcangelo CORELLI – Rome
• 1659-1695 – Henry PURCELL – England
• 1660-1725 – Alessandro SCARLATTI (father) – Italy
• 1660-1741 – Johann Joseph Fux – Austria
• 1668-1733 – François COUPERIN (“the Great”) – France
• 1670-1747 – Giovanni Battista Bononcini – Italy
• 1671-1751 – Tomaso ALBINONI – Italy
• 1678-1741 – Antonio VIVALDI – Venice
• 1679-1745 – Jan Dismas ZELENKA – Prague, Dresden
• 1680-1762 – Francesco GEMINIANI – Italy, England
• 1681-1767 – Georg Philipp TELEMANN – Germany
• 1683-1764 – Jean Philippe RAMEAU – France
• 1684-1742 – Bohuslav Matej CERNOHORSKY – “the Bohemian Bach”
• 1685-1759 – Georg Friedrich HÄNDEL – Germany, England
• 1685-1750 – Johann Sebastian BACH – south Germany
• 1685-1757 – Domenico SCARLATTI (son) – Italy, Spain
• 1692-1766 – Unico Willem van Wassenaer: the mystery composer – Holland
• 1712-1786 – John STANLEY – England